Twee figuren, die de Zuidelijke Nederlanden verlieten en zich in de Noordelijke Nederlanden vestigden,
waar ze op kartografisch gebied een belangrijke rol zouden spelen, waren Kaerius en Hondius.
|
Titelpagina van P. Kaerius' "Germania Inferior", Amsterdam, 1617. Utrecht, Geografisch Instituut Rijksuniversiteit. (Foto. Utrecht, Geografisch Instituut) |
Kaerius gaf in 1617 te Amsterdam de eerste grote atlas van de Nederlanden uit: "Germania Inferior". In die atlas komt de bekende kaart voor, waarop de Zuidelijke en Noordelijke Nederlanden samen voorgesteld zijn als een leeuw: de zogenaamde "Leo Belgicus". De voorstelling van de Nederlanden in de vorm van een leeuw was in de 17de eeuw geliefkoosd bij kaartenmakers. Michael Aitsingerwas in 1583, voor zover bekend, de eerste die een dergelijke kaart maakte. Na het verschijnen van de tweede uitgave van "Germania Inferior", in 1622, kwamen de koperplaten, waarmee de kaarten werden afgedrukt, in handen van Claes Jansz Visscher, die zijn naam verlatijnste tot Piscator. Deze bracht in 1634 een nieuwe editie van "Germania Inferior" op de markt. De naam van Kaerius had hij echter vervangen door zijn eigen naam!
"Leo Belgicus". Gravure, uitgegeven door P. Kaerius, 1617. Brussel, Koninklijke Bibliotheek. (foto: wikipedia)
Tegelijk met Kaerius verliet Jodocus Hondius - hij is in 1563 geboren te Wakken in West-Vlaanderen - Londen. Hij vestigde zich in de Kalverstraat in het huis "In de Wackere Hondt". Kaerius en Hondius werkten regelmatig samen, bijvoorbeeld aan de vermaarde wandkaart van Europa, uit 1595. Hondius werkte ook samen met Johannes Janssonius uit Arnhem, wiens zoon Joannes in 1612 huwde met Hondius' dochter, Elisabeth.
|
Kaart van een gedeelte van Holland. Gravure, uitgegeven door H. Hondius, 1629. Vianen, Historische Vereniging "Het Land van Brederode". (Foto: Utrecht, Gemeentelijke Fotodienst) |
|
Kaart van een gedeelte van Holland. Gravure, uitgegeven door N. Visscher, omstreeks 1630. /Vergelijk de plattegrond links). Vianen, Historische Vereniging "Het Land van Brederode". (Foto: Utrecht, Gemeentelijke Fotodienst) |
In 1604 kocht Hondius de koperplaten van de kaarten, die Mercator gebruikt had voor zijn "Atlas". Hondius verzorgde in 1606 een nieuwe uitgave van die atlas, met tekst van Petrus Montanus en met eigen imprint. Hij gaf het werk uit in een pocket editie onder de titel "Atlas Minor".
Figuren als Kaerius en Hondius hebben ervoor gezorgd, dat het centrum van de kartografie definitief verplaatst werd van Antwerpen naar Amsterdam.
Dit artikel is overgenomen uit het tijdschrift nr 3/4, 9de jaargang 1984, 'Eeuwenoude kaarten en plattegronden van Vianen en de Vijfherenlanden'. Auteurs: J.A.L. de Meyere en J.M.M. Ruijter. Het volgende artikel is: Atlas. Voor het overzicht van alle artikelen zie: 'Kaarten en plattegronden van Vianen en de Vijfheerenlanden’.
Meer over: Kaerius, Hondius, Leo Belgicus.